Vrede en vrijheid

Alberta

Canada, Alberta, Edmonton, dit jaar gaat het dan toch gebeuren. Mijn moeder, Mia Prijs, heeft ons zo vaak gevraagd: wanneer bezoeken jullie de dochters van George en Gwen Hodge in Canada? Henk en ik maken reisafspraken voor de maand juni. Onze reisdoelen zijn de plekken in Alberta, die mijn ouders ooit bezochten. Hoe is hun contact met deze Canadezen begonnen?

Terug naar mei 1945. Duitsland geeft zich over. Een deel van Nederland is bevrijd, het andere deel wacht nog op de komst van de geallieerden, een ongemakkelijke situatie. Een paar dagen later hangen mijn ouders achter het raam van hun woning in Rotterdam een slinger met de letters V R E D E en V R I J H E I D. De verduisteringsgordijnen zijn al in vreugdevuren opgegaan. Op de telefooncentrale van de PTT aan de Coolsingel komt een jonge Canadees met de opdracht het telefoonverkeer tijdens en na de machtswisseling goed te laten verlopen. Zo ontmoet mijn vader, Jo Prijs, die op de telefooncentrale werkt, George Hodge. Zij kunnen het goed met elkaar vinden. Jo en Mia nodigen hem uit voor een maaltijd in hun kleine woning. ‘Hoe kunnen ze dat doen?’ denkt hij. Er is een groot voedseltekort, de mensen lijden honger, het eten is op de bon. Maar het lukt Mia door bonnen te ruilen.

Lange brieven

En zo ontstaat een vriendschap, tot de dood hen scheidt. George en zijn vrouw Gwen krijgen vier dochters, Carol, Megan, Lorraine en Eleanor, mijn ouders krijgen er twee, Iris en Vera. Lange brieven, felicitaties en foto’s ondersteunen de vriendschap. En dan – na vele jaren – komen de bezoeken, over en weer. Ook de dochters aan beide zijden van de Atlantische Oceaan leren elkaar kennen. In de loop der jaren overlijdt mijn vader, enige jaren later Gwen, daarna George. Het contact tussen mijn moeder en Carol, Megan en Lorraine blijft bestaan. Ik heb contact met Carol en Megan.

Begin mei dit jaar gaat het plotseling heel slecht met mijn moeder. Zij neemt afscheid van haar familie. Met voldoening kijkt zij terug op haar leven. Na een korte periode met veel pijn overlijdt zij. Het gaat allemaal zo vlug, in de hectiek van de regeling van de uitvaart is er nauwelijks tijd voor rouw en bezinning. De reacties van anderen, hun vriendschap en liefde voor mijn moeder tillen mij op, het was goed, zij was goed.

De reis

En de reis naar Canada? Begin juni komen we aan in Edmonton. Megan en haar man brengen ons naar hun huis. Daar staat een portret van mijn moeder. Megan heeft haar goed leren kennen. Een paar dagen later bezoeken we met elkaar Lorraine en haar man. Zij hebben een boerenbedrijf in het oosten van Alberta. Ook zij heeft liefdevolle herinneringen aan mijn moeder. En zo is de cirkel rond. Ik ervaar de reis als een eerbetoon aan mijn moeder (en vader). Bij ons vertrek zeg ik dat ik dankbaar ben dat mijn ouders en die van Megan hun vriendschap hebben doorgegeven aan hun dochters. Megan beaamt dit: ‘sure’.