Gevangenis

Kerk in de gevangenis

Oei, mijn eerste blog! Laat ik maar beginnen met schrijven waar ik, als student aan het seminarium, mijn inspiratie uit put. Dit zijn op het oog twee heel verschillende bronnen, namelijk de kerk en de gevangenis. Ondanks de onrust rond justitie en psychiatrie in het nieuws wil ik de rijkdom van deze werelden met elkaar verbinden.

Wanneer de theologie het heeft over de gevangenis klinkt vaak Mattheus 25: 36 “ik zat gevangen en jullie kwamen naar mij toe”.

Het bezoeken van gevangenen gebeurt vanuit het vrijwilligerswerk en het werk van het justitiepastoraat waar ik bij betrokken ben. Ook in de gevangenis zijn er kerkdiensten. Deze hebben een remonstrantse smaak. Harde dogma`s worden vermeden en er heerst vrijheid, iedereen is welkom naar de kerk toe te komen. Ongeacht wie je bent of hoe je gelooft. Daarbij is er binnen de diensten veel vernieuwingsruimte en variatie in aanbod. Niet zo gek dat de kerkdiensten in de gevangenis relatief populair zijn.

Uit kwetsbaarheid komt veel rijkdom

Veel gevangenen komen op een gegeven moment weer buiten de gevangenis, maar “buiten” zitten ook veel gevangenen. Weliswaar niet achter tralies, maar op andere manieren van gevangenschap. Ik denk aan armoede, eenzaamheid, gemis of ziekte. Van mijn hoogleraar aan het seminarium Christa Anbeek leer ik veel over kwetsbaarheid. Ieder mens is kwetsbaar en juist uit de kwetsbaarheid komt veel rijkdom naar de oppervlakte. Juist in de kerk kan je nadenken over kwetsbaarheid en de gevangenschap van het bestaan.

Veel Bijbelse verhalen gaan over thema`s als kwetsbaarheid, gevangenschap, bevrijding en verzoening.

Een grote vraag aan de Remonstranten en daarmee aan mij is: hoe kunnen we ex-gedetineerden of andere gevangenen in kwetsbaarheid bij de kerk betrekken? Hoe kunnen we ook buiten een gevangenis de levensbeschouwelijke schat van het Christendom aanreiken en visa versa. Want zoals ik al schreef, in kwetsbaarheid huist een schat aan levenswijsheid en potentieel.

Kwetsbare mensen

Helaas geldt (ook?) voor gedetineerden dat ze niet gelijk warm worden van een reclamecampagne met posters en radiospotjes. Een kerk voor ex-gedetineerden of andere kwetsbaren (kerk met stip) wordt al snel gezien als een zielige kerk, of een kerk van justitie. Daar wil je niet meteen bij horen. Dan doet een slogan als “geloven begint bij jou” of  “mijn God dwingt me tot niets” van de Remonstranten het op persoonlijk vlak wellicht beter.

Geloof en kerk kunnen bevrijdend werken. Dit begint volgens de slogan bij onszelf! Mijn geloof begint er mee dat we de gevangenen om ons heen best actief mogen uitnodigen deel te nemen aan de geloofsgemeenschap.

Uit een afstudeerscriptie van een mede student aan het seminarie over motieven om lid te worden van een remonstrantse kerk bleek dat persoonlijk contact een belangrijk motief is.  De remonstrantse bescheidenheid en tolerantie hoeven elkaar niet tegen te spreken. Geloof mag, naar mijn mening, best op de (gevangen) ander betrokken worden. Ik geloof dat we de kwetsbare mens moeten opzoeken om deze bij onze geloofsgemeenschap te betrekken. Wellicht hebben we dan iets van de tekst in Mattheüs in praktijk gebracht en doen we wellicht meer dan we ons bewust zijn. De bijbelpassage in Mattheus gaat namelijk in vers 40 verder met: “alles wat jullie gedaan hebben voor één van de onaanzienlijksten van mijn broeders of zusters, dat hebben jullie voor mij gedaan”.