Geloven in de ruimte
Geschreven door Hugo Quené
Apollo
Vijftig jaar geleden liepen er voor het eerst mensen op de maan. Als negenjarig jongetje was ik destijds mateloos gefascineerd door het Apollo-programma: ik had een enorme collectie krantenknipsels, affiches, schaalmodellen, foto’s en tijdschriftartikelen verzameld, en ik wist allerlei details over de Apollo-vluchten, zoals welke baanmanoeuvres de astronauten wanneer moesten uitvoeren, en waarom.
IJsselmeerpolders
Terugdenkend aan die gebeurtenissen vallen mij nu drie dingen op. Ten eerste het zeer grote geloof in die tijd in technische vooruitgang en haalbaarheid, en meer algemeen in de maakbaarheid van onze toekomst. In Nederland hadden we in die tijd trouwens twee eigen ruimte-programma’s, namelijk de Deltawerken en de IJsselmeerpolders. Ten tijde van de eerste maanwandeling waren de Zeeuwse eilanden nog echte eilanden, de Flevopolders waren nog drassige moerassen, en Almere moest nog ontworpen en gebouwd worden. Vijftig jaar en vele ervaringen later, zijn we wel heel anders gaan denken over de haalbaarheid van grote projecten voor uitdagingen waar we tegenwoordig voor staan…
Houston
Ten tweede verbaast mij nu het ogenschijnlijke gemak waarmee astronauten en grondpersoneel belangrijke en risicovolle beslissingen namen, over het verloop van een ruimtevlucht, of van het hele Apollo-programma. Die onbevangenheid en het aanstekelijke optimisme van het Apollo-programma hingen vermoedelijk samen met de relatief jeugdige leeftijd van de belangrijkste betrokkenen. Het valt mij nu pas op dat de medewerkers in NASA Mission Control gemiddeld slechts 27 jaar oud waren, en dat hun werk in “Houston” voor velen hun eerste baan was.
Genesis
Het derde verschil tussen toen en nu is de religieuze of spirituele betekenis van de ruimtevluchten, die in 1968-69 breed beleefd en onderkend werd, maar in de huidige herinnering nagenoeg ontbreekt. Tijdens de vlucht van Apollo 8 las de bemanning op Kerstavond 1968 de eerste verzen voor uit het boek Genesis. De iconische eerste foto van een “aardopkomst” boven de maan, gemaakt tijdens diezelfde vlucht, toonde iedereen hoe onze aarde er vanuit de hemel uitziet — en hoe kwetsbaar onze enige planeet is. Vijftig jaar geleden was er ook figuurlijk veel ruimte voor religieuze markering van belangrijke gebeurtenissen, in alle openbaarheid. Ook in dat opzicht zijn we onze onbevangenheid kwijtgeraakt.
