G.J. Hoenderdaal ontmoet een beeldschone actrice uit Amelisweerd

Nachtenlang had de actrice wakker gelegen, woelend en weifelend over wat te doen, zo vertelde zij onlangs op het journaal. Wat te doen tegen het opwarmende klimaat. En nu was ze eruit: haar eigen groene gedrag was als een druppel op een gloeiende plaat. Het was nu tijd dat bedrijven groen gaan doen. In tweestrijd en boos koos zij een kant, die voor velen herkenbaar zal zijn. Een kant waarbij bedrijven en overheid vooral aan zet zijn om groen te doen. Ze kreeg via social media veel kritiek, dat ze voor haar werk veel gevlogen had en daarmee hypocriet zou zijn. Milieudefensie nam het voor haar op: niemand is zonder (klimaat)zonde. Daarmee zitten we meteen in het groene hart van een religieuze filosofische discussie. En misschien kan de “ontmoeting“ van Gerrit Jan Hoenderdaal met deze actrice ons daarbij helpen.

De mens in tweestrijd

De actrice bracht haar jeugd door bij Amelisweerd. Vlak voor zij haar eerste gouden kalf kreeg in Utrecht, kwam zij lopend langs slingerende singels de al grijze Gerrit Jan Hoenderdaal tegen. Gerrit Jan had diep in de ziel van de mens gekeken en dat beschreven in zijn boek De mens in tweestrijd.  

De mens in tweestrijd gaat over innerlijke strijd van de mens, levend met dilemma’s, geworpen in een wereld tussen vrijheid en onvrijheid, individu en gemeenschap, natuur en cultuur. De thematiek van het boek is tijdloos; de uitwerking is tijdgebonden en soms toch actueel. De uitweg in het doolhof van dilemma’s die Hoenderdaal kiest, is niet een keuze voor een zoet samensmelten door eclectisch of dialectisch denken, maar leven in spanning: “Ergens tussen deze uitersten moet het punt liggen waar ons waarachtige menszijn zijn vervulling vindt.”,  aldus Hoenderdaal en hij werkt dit in zijn slotbeschouwing uit.

Verantwoording vragen en verantwoording nemen

En juist met deze insteek zou ik deze actrice en óók onszelf willen bevragen over het groen doen van bedrijven en overheden versus het alleen zelf groen doen of weer anders geformuleerd: verantwoording vragen en verantwoording nemen. Met de Mens in tweestrijd lossen we deze strijd niet op tussen zelf groen doen en anderen vragen groen te doen, verantwoording vragen en verantwoording nemen. De Mens in tweestrijd is daarmee eigentijds geënsceneerd door deze beeldschone actrice en dus met religieuze oneliners van Milieudefensie.

Het verschil maken

Ging het verhaal over de zonde van anderen en het werpen van de eerste steen ook niet verder met een vraag over het eigen gedrag? Nu is het niet mijn bedoeling om deze actrice of Milieudefensie onhaalbaar smetteloos groen gedrag op te leggen. Wel wil ik er op wijzen dat – naast verantwoording vragen van anderen, die groen moeten doen – het er wat mij betreft ook bij hoort om zélf ook verantwoording te nemen en groen te doen. Juist deze BN’er met vele volgers, kan met écht groen gedrag en door écht verantwoording te nemen het verschil maken; en anderen vragen groen te doen kan altijd ook. Bedankt Gerrit Jan Hoenderdaal voor het bijlichten van een moeilijke weg.