Weggaan en opnieuw beginnen

Soms voelt het alsof we erbij staan als pinguïns in een sneeuwstorm. Met onze voeten klemmen we ons vast in de bevroren grond en buigen onze kop in de wind om niet om te vallen. Quarantaine, energie tekorten, stikstof vooruitzichten, prijsstijgingen, snel toenemende droogte. In welk probleem je je ook verdiept, nergens lijken oplossingen voor het grijpen te liggen. Je probeert even te spijbelen door op vakantie te gaan, maar dat confronteert je weer met problemen als grote hitte, bosbranden, vliegbeperkingen en te volle treinen. Zelfs reizen is niet meer zorgeloos.

Wanhoop de baas

Op een goed moment las ik dat compassie een remedie tegen wanhoop is. Je richten op anderen, kijken wat je wel kunt doen. Niet in de eerste plaats voor jezelf, maar belangeloos. Van het een kwam het ander en zo gebeurde het dat ik Nederlandse taalles ging geven aan vluchtelingenvrouwen. In de noodopvang, hier vlakbij, nog geen kilometer verderop waar sinds begin dit jaar talloze gezinnen ondergebracht zijn. Allemaal mensen die hopen op toegang tot Nederland.
Ik kreeg een eigen groepje. Vier Turkse vrouwen – vervolgd in eigen land – die hun biezen gepakt hebben en nu proberen er het beste van te maken. Vol vragen en spanningen over wat de nabije toekomst brengen zal en ook vol verlangen er hier in dit land eindelijk bij te mogen horen, een gewoon leven te kunnen leiden, hun kinderen een veiliger toekomst te kunnen bieden.

Onhoudbare situatie

De religieuze beweging waartoe drie van de vrouwen behoren is o.a. gericht op goed onderwijs, je inzetten voor de maatschappij en tolerantie ten opzichte van anderen. Ze zoekt de dialoog en gemeenschappelijkheid met mensen van andere culturen en religies. Het is een soort moderne islam die belang hecht aan sociale rechtvaardigheid en elkaar steunen over grenzen heen.
Maar zoals dat gaat leidde dit tot een clash met het nationalistisch georiënteerde regime in Turkije met onderdrukking en arrestaties tot gevolg. Eerst zijn ze een aantal jaren gediscrimineerd en ontslagen uit elke overheid gerelateerde baan. Vervolgens werden ze als zondebok beschuldigd en vervolgd. Het wordt ze onmogelijk gemaakt in Turkije te blijven wonen.

Ook de Remonstrantse Broederschap kent in haar geschiedenis een clash tussen rekkelijken en preciezen, die uit is gelopen op de veroordeling door de Dordtse Synode. De gevolgen waren verschrikkelijk. Hoe komt het toch dat de vervolging van andersdenkenden zich steeds weer herhaalt?

Taal doet meer

Gevlucht naar Nederland doen zij een eerste stap door de taal te willen leren. Maar wonen in een vluchtelingenopvang is een rommelige aangelegenheid. Het duurt even voordat we elkaar beter leren kennen in de chaos van de opvanglocatie. Desondanks richten we ons met de eerste zinnetjes Nederlands tot elkaar wie ben jij? De les wordt een ontmoeting in verschillen maar ook in overeenkomsten: zorg voor gezin en kinderen, zorg voor ieders gezondheid.
Ze werken hard aan hun Nederlands. Samen zoeken we de synoniemen: Hoe zeg je dit in het Nederlands, hoe moet ik dat begrijpen? Ze verwonderen zich over het land dat ze nauwelijks kennen en hebben vragen. En ze willen ook weten wat ze bij kunnen dragen, waar is behoefte aan op de arbeidsmarkt? Ze hebben iets te bieden.
In de les delen we de zorgen of het IND-gesprek wel tot een verblijfsvergunning gaat leiden. Ze slapen er vaak slecht van. Maar we lachen ook veel samen. We zijn blij als een van de kinderen eindelijk zindelijk is. De les is als een eiland in een onrustige zee. Een ongestoord samenzijn met aandacht voor elkaar, ook al hebben we ieder ons eigen verhaal. We voelen verbinding en ervaren aandacht en liefde. Ook ik als lesgevende ervaar die helende kracht.

Dit neemt niemand ons meer af, wat de toekomst ook brengt.