Orthodoxen en wappies als bondgenoten?
Geschreven door Henk van Waveren
Tot hun eigen verbazing treffen uiterst gezagsgetrouwe orthodoxen in hun verzet tegen vaccinatie vaak hooliganachtige wappies als bondegenoten aan. Dat geeft hen wel te denken. Uit orthodoxe hoek hoor je soms, dat je kerken niet zou mogen verbieden om in eigen kring te discrimineren. De SGP vroeg b.v. zich af, waarom kerken, die homoseksualiteit of polyamorie zondig en vrouwen in het ambt onmogelijk vinden, door een toevallige meerderheid gekapitteld zouden mogen worden? Houdt de scheiding tussen kerk en staat niet in, dat kerken vrij moeten zijn van overheidsinmenging? Hebben orthodoxe kerken en moskeeën geen recht op hun minderheidsstandpunt? Mag een meerderheid aan een minderheid haar wil opleggen? Democratie representeert toch juist de maatschappelijke verscheidenheid? Grondrechten als vrijheid van godsdienst, onderwijs en vereniging beschermen het eigen domein van religieuze, culturele en etnische minderheden. Als die moeten wijken voor individuele emancipatie, is er sprake van ‘gelijkschakelingsdwang’. Tolerantie wil toch zeggen dat ieder de ruimte moet hebben om naar eigen overtuiging te leven?
Met hun beroep op de scheiding van kerk en staat lijkt extreem christelijk, islamitisch of politiek rechts een punt te hebben. Maar is dat wel zo? Heeft ons land zijn tolerante karakter niet juist te danken aan onze levensbeschouwelijke diversiteit? Al die groeperingen (van atheïsten tot zwarte kousen en moslims tot wappies) kunnen toch alleen maar bijeen gehouden worden door een overheid die ieders recht op vrije meningsuiting garandeert? Daarom mogen kerken, moskeeën of politieke stromingen wel proberen anderen van hun opvattingen te overtuigen. Voltaire zal ze verdedigen, ook als hij hun opvattingen afschuwelijk vindt. Een geloof of overtuiging zonder idealen voor een betere samenleving is geen knip voor de neus waard. In die zin zijn ze geen privézaak. Maar ze kunnen voor hun morele opvattingen geen meerwaarde claimen.
Voor onwettig gedrag zullen ze zich evenals ieder ander moeten verantwoorden. Daarom hebben ze wel wat uit te leggen als ze het grondwettelijk discriminatieverbod op grond van ras, geslacht of seksuele gezindheid overtreden. Dat orthodoxe kerken en moskeeën homoseksualiteit blijven afwijzen als ziekte of zonde zullen we evenals Voltaire tandenknarsend moeten tolereren én bestrijden. Dat hoort nu eenmaal bij democratie. En als ze, al is het in eigen kring, omwille van hun geweten de wet overtreden, zullen ze de juridische consequenties daarvan moeten accepteren. Dat hoort nu eenmaal bij burgerlijke ongehoorzaamheid. Zo lastig is de democratische veelvormigheid die we hier met elkaar proberen uit te houden.
