Down to earth

Verbinding door gemeenschap

In de afgelopen week keek ik voor de derde keer naar de film Down to Earth. Een Nederlands koppel en hun drie jonge kinderen verlaten hun kosmopolitische leven en reizen de wereld rond op zoek naar een nieuwe kijk op het leven. Een leven in verbinding met mens en natuur. Tijdens hun vijfjarige reis leven ze samen met enkele van de ‘earthkeepers’ op de planeet. Opnieuw word ik gegrepen door het indringende verhaal. Door de ongekende krachten, die loskomen in de verbinding binnen verschillende gemeenschappen. Ik zie leden van Masai-stam tot ongekende hoogte springen, opgestuwd door de andere leden van de gemeenschap. Ik zie leden van de San in Namibië in een kring rondom het vuur gaan zitten om in een heling een ziek lid van de gemeenschap bij te staan. Ik zie hoe een vrouwelijke stamhoofd van de Aboriginals jongeren bijstaat, die geen opleiding hebben gevolgd en door haar van de straat zijn geplukt. Op een eiland ver van de bewoonbare wereld worden ze door haar uitgedaagd worden op zoek te gaan naar hun talenten.

Oude patronen

De film houdt de kijker een spiegel voor over de misstanden in onze samenleving. Over overconsumptie, over hoe we losgeraakt zijn van de natuur, over wat een zinvol bestaan is. Ik merk dat ik door de corona-periode nog meer gegrepen wordt door deze film. De afgelopen maanden klampte ik me vast aan een optimistische gedacht dat er door deze crisis wellicht ruimte is voor een andere blik. Een andere koers. Inmiddels lijken we weer te vervallen in oude patronen. Ik zie mezelf in de kampeerwinkel op zoek naar een nieuwe tent voor toekomstige reizen. We maken plannen hoe we ons huis verder willen inrichten. Agenda’s beginnen weer vol te lopen. De rust uit de coronatijd heeft weer plaats gemaakt voor onrust. De documentaire zet me weer met beide voeten op de grond en legt mij de vragen voor: wat kan ik bijdragen aan een meer duurzame wereld? En individueler: wat heb ik echt nodig?

Verbintenis met de natuur

Ik denk terug aan de woorden van econoom Kate Raworth in een aflevering van Tegenlicht, die ik bekijk ter voorbereiding voor een nieuwe Geertebrief met als thema ‘Hemel en aarde bewegen’. Aan de hand van een donut belicht Raworth hoe het met onze wereld is gesteld. In het gat van de donut geeft Raworth de tekorten van de wereld weer. Daar willen alle mensen zich aan ontworstelen. Tegelijkertijd doemt aan de buitenrand het ecologische plafond op. Luchtvervuiling, klimaatverandering, uitgeputte bodems. De uitdaging is voor Raworth een duurzame economie te creëren, die niet over de zoete deeg heen schiet. Ze maakt de verbintenis met de natuur. ‘Niets in de natuur groeit oneindig door. Je kunt bloeien zonder verder te hoeven doorgroeien.’ Op zoek dus naar de verbinding met de natuur.