Licht in het donker

‘Trek je benen op, als je een volgende stap zet. Dat geeft je de mogelijkheid om je voeten de grond te laten ervaren.’ Het is eind oktober. Aan de rand van Amsterdam – nabij het AMC-ziekenhuis – maak ik samen met mijn vrouw een nachtwandeling onder leiding van dichter Marjolijn van Heemstra.

Aanpassen

Schuifelend slingert de wandelgroep tussen de bomen door in het kleine natuurgebied. In het begin nog pratend, giechelend over hoe we deze tocht zonder vallen door zullen komen. Daarna vervolgen we de wandeling in stilte. We vertragen onze pas, luisteren naar de stappen van onze voorganger, oriënteren ons op de ondergrond met de stok die we hebben gekregen en merken dat onze ogen zich steeds meer aanpassen aan de adembenemende duisternis om ons heen. Over het water valt een prachtige glinstering, die ons tegelijkertijd waakzaam houdt.

Licht in het donker

Halverwege de wandeling stoppen we op een grasveld en nemen we plaats op onze klapstoeltjes. Van Heemstra laat ons een andere kant van de duisternis zien. ‘Wij verbinden het vaak met angst en gevaar, maar het donker staat ook voor rust, verbinding en vertraging.’ Ze legt de link met verhalen uit andere culturen, waarin het donker wordt geassocieerd met genezing. ‘In de nacht zie je de volle omvang van je pijn, je verdriet, je twijfel. Pas als je dit ziet, kun je ermee worstelen.’ Met deze bagage vervolgen we onze tocht door het donker, steeds alert op de boomstronken of laaghangende takken die onze weg bemoeilijken. Als we het bos uitstappen worden we overvallen door het oogverblindende licht van het ziekenhuis. Mijn ogen hebben moeite om dit felle licht te verwerken. Even overweeg ik om te draaien en de nacht weer in te gaan.

De duisternis omarmen

Een paar dagen na de nachtwandeling lees ik over een lichtprojectie in Utrecht. Normaal zou ik hier zeker met mijn kinderen naar gaan kijken. Nu aarzel ik. Hoeveel licht hebben we nodig? Ik denk terug aan de woorden van Van Heemstra. ‘Iedere generatie groeit op met minder sterren. Door de lichtvervuiling zijn ze steeds slechter zichtbaar.’ Ik neem me voor om in deze adventsperiode het licht meer in het donker te zien. De duisternis te omarmen.