26 april 2018

Verhalen onderweg

Geschreven door Hugo Quené
Verdieping Manuel Schäfer Verhalen onderweg

Het verhaal van de Emmaüsgangers (Lucas 24) speelt zich af vlak na Pasen. Twee leerlingen, Cleopas en Simon, zijn onderweg van Jeruzalem naar Emmaüs, en al lopende spreken ze over de recente gebeurtenissen in Jeruzalem. Tijdens dat gesprek gebeurt er iets bijzonders: Jezus komt erbij, en loopt mee met de twee leerlingen, die hem niet herkennen. Jezus mengt zich in het gesprek, en gedurende de verdere reis geeft hij inspiratie en uitleg aan de twee leerlingen. Pas veel later herkennen de leerlingen Jezus, bij het breken van het brood. Na dat moment van herkenning verdwijnt Jezus, de leerlingen keren nog dezelfde avond terug naar Jeruzalem, en zij vertellen daar wat er onderweg naar Emmaüs gebeurd is.

Vertellen doet leven

Waarom is dit verhaal van de Emmaüsgangers nu bijzonder? Pas kort geleden viel het me op dat er in dit verhaal wel veel gesproken, gepraat, gevraagd, en verteld wordt. De leerlingen bespreken de gebeurtenissen met elkaar, Jezus vraagt en krijgt antwoord, Jezus legt uit, de leerlingen vragen Jezus bij hen te blijven, en tenslotte vertellen de leerlingen wat er gebeurd is. Vroeger dacht ik dat dit verhaal vooral vertelt dat Jezus herrezen is uit de dood. Maar onlangs hoorde ik een andere, inspirerende interpretatie: dit verhaal van de Emmaüsgangers vertelt ook, hoe we een dode weer kunnen doen herrijzen: door over hem of haar te vertellen! In de woorden van José Sanders (hoogleraar Narratieve Communicatie in Nijmegen): Het verhaal van de Emmaüsgangers

“… laat zien hoe vertellen werken kan. De Emmaüsgangers liepen elkaar verhalen te vertellen en zagen Jezus, die toch echt dood en begraven was, in die verhalen duidelijk verschijnen. Ze zeiden tegen elkaar: brandde ons hart er niet van? En zij keerden om; door het vertellen wisten zij weer, in welke richting zij, samen, met hun leven moesten gaan. Een geleefde ervaring van verrijzenis in en door verhalen.” (p.26)

Kracht van verhalen

De Emmaüsgangers tonen ons op verschillende manieren hoe krachtig verhalen kunnen zijn. Ten eerste verschijnt Jezus als de leerlingen over hem praten. Ten tweede zet Jezus’ uitleg de harten van de leerlingen in vlam. En ten derde kunnen wij dit verhaal nog lezen, doordat Cleopas en Simon aan anderen verteld hebben wat er onderweg is gebeurd. Door verhalen te vertellen, geven we zin aan onze ervaringen.

Gerelateerd