Nieuw Babylon gaat ons allemaal aan

Johan Huizinga, voor velen ook bekend van het boek ‘Herfsttij der Middeleeuwen’, schreef in 1938 het boek Homo Ludens, de spelende mens. Na de bevrediging van je primaire behoeften, vorm en deel je spelenderwijs je cultuur. Spel heft je op uit de dagelijkse werkelijkheid van je primaire behoeften en geeft ruimte voor verbeelding en saamhorigheid. Het is een vrije handeling, weliswaar aan spelregels gebonden, maar zonder een direct materieel- of nuts belang. Huizinga schreef zijn boek in 1938, toen ook het fascisme opkwam, dat hem al sinds het begin van de jaren ‘30 enorm verontrustte en dat hij verafschuwde en veroordeelde. “Het gaat in het fascisme niet om het spelelement in de cultuur maar om ‘ vals spel’. Om de gemakkelijk bevredigde maar nooit verzadigde behoefte aan banale verstrooiing, de zucht tot grove sensatie, de lust tot massavertoon. Kinderachtigheid en spel is niet hetzelfde”. Fascisme is een levensgevaarlijk spel.

Het boek Homo Ludens, de spelende mens, inspireerde de kunstenaar Constant (Nieuwenhuijs) voor zijn project New Babylon, waaraan hij van 1956 tot 1971 werkte, nadat hij nauw betrokken was bij de oprichting van de COBRA-beweging. Hij visualiseerde de spelende mens en zijn omgeving in talloze maquettes, tekeningen, etsen in zijn droomstad van de toekomst: New Babylon. Hij zag (toen) de automatisering als een zegen, die mensen zou bevrijden van de noodzaak om te werken. Daardoor konden mensen zich ontwikkelen als creatieve en spelende, open mensen, vrij van werk en vrij van grenzen. Later kwam hij daar wel wat op terug. Hij wilde een levende omgeving ontwerpen, waarin iedereen vrij is om te gaan en te staan waar hij wil, in open contact met iedereen en alles in zijn omgeving. In New Babylon creëren de mensen en de activiteiten van het leven, de omgeving en niet andersom. In die stad moet alles mogelijk blijven, alles moet er kunnen gebeuren. Constant verafschuwde de naoorlogse woningbouw, waar de gebouwde omgeving mensen in het gareel hield.

Op het moment dat u deze blog leest, is de uitslag van de verkiezingen bekend. Wie de verkiezingen wint is voor ons allemaal een belangrijk signaal. Het vormen van een regering is een andere zaak. Ik hoop dat we na donderdag het oude Babylon achter ons kunnen laten en samen op zoek gaan naar ons nieuwe Babylon, hoe we dat tot stand gaan brengen en het in leven houden.