Heilige nachten

Ook dit jaar gaan we weer met een groep mensen vanuit de Geertekerk samen de Heilige Nachten door. Je maakt voor de 12 lange donkere nachten tussen Kerst en Driekoningen (6 januari) je eigen ritueel. Ooit hoorde ik Thomas Quartier zeggen dat een ritueel een ‘breuk met het dagelijkse’ is. Het mooie van onze huidige tijd is dat je die breuk zelf vorm kunt geven. Dat kan ook meteen beklemmend zijn, zoveel keuzes als we tegenwoordig zelf kunnen maken. Het mooie van de opzet van de workshop ‘Heilige Nachten’ is dat je het ritueel wel alleen uitvoert, maar dat je voorafgaand aan de 12 nachten samen je plannen bespreekt met de andere deelnemers en in januari samen afsluit en terug kijkt.

Breuk met het dagelijkse

We vormen dus vanuit de uitwisseling in de groep elk voor zich ons ritueel, onze ‘breuk met het dagelijkse’. Alleke Wieringa startte deze workshop ooit in de Geertekerk en in haar handleiding voor de Heilige Nachten (deze gebruiken we nog steeds!) gebruikt ze het beeld van een rivier en een bedding. Met de bedding van het ritueel bedoelt ze bijvoorbeeld de vrije dagen rondom kerst, een vaste plek en tijdstip, een kaars of een dagboek. Hiermee schep je de voorwaarden voor jezelf. Daarlangs stroomt je rivier: een bezigheid die je al die avonden en/of ochtenden herhaalt. Afgelopen jaren zijn er heel diverse ‘rivieren’ voorbij gestroomd, zoals het noteren van dromen, vouwen van kraanvogels, iedere dag een gedicht lezen of schrijven, yoga oefeningen doen, mediteren, boetseren of vrij schilderen, enzovoort. De keuze is aan jezelf. Het ritme van de herhaling en de bezinning bij het kaarslicht en in je dagboeken maken er een ritueel van.

Kracht van herhaling

En dat brengt me op een ander aspect dat ik zo mooi vind aan rituelen: ze kunnen stapelen. Het jaar komt en gaat, en je herhaalt het ritueel. Telkens hetzelfde, en telkens weer nieuw. Als je het al vaak herhaald hebt voelt het anders dan toen je er net mee begon. Ieder jaar begin je aan iets bekends waarvan je toch niet precies weet wat het gaat brengen. Zo gaan wij samen door de Heilige Nachten het nieuwe jaar in. Doe je mee?