‘Een verheug’

Ik heb ‘een verheug’!

Wat dat is – ‘een verheug’?

‘Een verheug’ is iets in de toekomstige tijd waar je erg naar uitkijkt, waar je zin in hebt en waar je je alvast op voor kunt bereiden. Het is ook heel behulpzaam als je iets heel vervelends moet doen of ondergaan: een klus waar je tegenop ziet, een lastig tentamen leren; een moeilijk gesprek wat je moet voeren. Of een vervelende ingreep, waar je niet onderuit kan.

Snertklus

Wij – hier thuis – vragen elkaar dan: heb je wel een verheug? Oftewel: heb je iets waar je blij van wordt als de snertklus achter de rug is? Wat mag je dan van jezelf? Of hoe beloon je jezelf dan? Het helpt je om even verder te kijken dan de berg waar je tegenop ziet. Het helpt je om er doorheen te gaan.

Zo moest ik ooit mijn doctoraalscriptie herschrijven. Dat was een moeilijke klus. Toen zag ik bij de Chinese winkel op Hoog Catharijne een serie prachtige paardjes van porcelein. Ze waren allemaal anders. Ik kocht ze allemaal en mocht er van mezelf telkens eentje uitpakken als ik één hoofdstuk af én goedgekeurd gekregen had.

Mijn verheug is dit keer niet verbonden met een nare hindernis daarvoor. De verheug is een pelgrimswandeling van Oslo naar Trondheim. De meeste mensen weten wel dat je naar Santiago de Compostella kan lopen, maar dat dit in Scandinavië ook kan is nog niet zo bekend. Ik ben me nu aan het inlezen.

Trondheim ligt ergens halverwege de langgerekte Noorse kustlijn. De pelgrimsroute kan ook zeilend afgelegd worden. In vroeger tijden heette de stad ‘Nidaros’. In Trondheim staat de Nidaroskathedraal. En daar was het graf van de heilig verklaarde koning Olav.

Viking

Olav Haraldsson (995 – 1030) was een vikingstrijder. Hij liet zich in 1013 dopen in het Franse Rouen. Hij was de eerste echte koning van Noorwegen. Hij streed voor een verenigd en gekerstend Noorwegen. Hij was vanaf 1016 vijftien jaar lang koning van Noorwegen. Hij stichtte het bisdom van Trondheim.

In 1028 moest hij vluchten voor aristocraten die vonden dat hij hen te veel privileges afpakte. In 1030 keerde hij terug om opnieuw de macht te grijpen, maar hij werd verslagen en gedood in de slag bij Stiklestad. Dit wordt ieder jaar op 29 juli herdacht. Zijn lichaam werd naar Trondheim gebracht en begraven aan de oever van de rivier. Een jaar later zouden er wonderen zijn gebeurd rond zijn graf. In 1031 werd Olav heilig verklaard. Aangemoedigd door de katholieke kerk, die zijn positie wilde verstevigen, ontstond een ware cultus rond Sint Olav, naar wie tot in Engeland en Zweden kerken zijn vernoemd. In 1070 werd begonnen met de bouw van de kathedraal in Trondheim. Het toenmalige Nidaros vormde samen met Santiago, Rome en Jeruzalem een van de vier belangrijkste christelijke pelgrimsoorden. Wie de pelgrimstocht volbracht, kreeg een aflaat, een bewijs van kwijtschelding van zonden.

Pelgrimstocht

Het graf van Olav is in de Reformatie verdwenen en de pelgrimage raakte in de vergetelheid. Midden jaren tachtig in de vorige eeuw is men begonnen aan het herstel van de routes. En de lutherse kerk stelt zich actief op door middel van het inrichten van pelgrimscentra en pastorale zorg. Ook geven ze een magazine (in het Noors) uit.

De route naar Trondheim kent meerdere takken: er zijn routes vanuit Zweden – ik zag nota bene al bordjes in Trelleborg – en er zijn routes vanuit Oslo. Hiervan ga ik delen lopen. En – wie weet – nog wel een keer de hele.

Het teken dat de route markeert is een zwierige combinatie van het Olavskruis en het Noorse symbool voor een culturele bezienswaardigheid of monument.

Wie meer wil weten over het landschap waar hij/zij door heen trekt en over hoe een pelgrimstocht voelde voor wie hem in de middeleeuwen liep, zou zich kunnen verdiepen in de trilogie Kristin Lavransdochter. Geschreven door Sigrid Undset, na uitvoerige research over Noorwegen in de Middeleeuwen. Zij won er de Nobelprijs voor de literatuur mee. Het boek is uit 1921. Hoewel oud, is het goed te lezen, ook de Nederlandse vertaling.

Een andere aanrader is het nieuwste boek van Lars Mytting (hij schreef ook: De man en het hout /Vlamberken): De Zusterklokken. Het gaat onder andere over de bouw van een staafkerk. Heb het nog niet gelezen – moet een spannende sfeerimpressie zijn. En dat is dan weer een andere verheug!

Site: https://pilegrimsleden.no/en/ in het Noors en in het Engels. Hier vind je ook routekaarten om te printen.