Een brug tussen werelden: Rumi als inspirator

Citaten van Roemi

Als je googelt op ‘quotes Roemi’, krijg je een heleboel citaten met levenswijsheden, zoals:

De wonden zijn de plaatsen waar het licht binnenkomt.

en

Je bent niet een druppel in de oceaan. Je bent de hele oceaan in een druppel.

Hoewel deze quotes vaak seculier lijken te zijn, liggen hun wortels in een traditie die juist sterk de verbinding met God benadrukt. Ze blijven inspirerend, maar zijn vaak aangepast aan een modern, westers gedachtegoed waarin verwijzingen naar het goddelijke vaak zijn vervaagd. En dat terwijl Roemi een moslim was, afkomstig uit het 13e-eeuwse Perzië. Hij was een soefi: een vertegenwoordiger van een mystieke stroming binnen de islam, waarin de directe ervaring van God en de eenheid met het goddelijke centraal staan.

Odes aan God en de schepping

Wie de bundel ‘Licht op Licht, dichterlijk dansen met God’ openslaat, een prachtige verzameling vertaalde gedichten door Sipko den Boer, ontdekt een heel andere toon. Roemi’s wereld is er een vol beelden en symboliek, waarin alles is opgedragen aan God. Hij verwijst in zijn gedichten vaak naar de Koran of de Hadith, de overlevering over het leven van Mohammed.

In de bundel stuitte ik op een heel intrigerend vers (p. 193). Het gaat als volgt:

Zonder onderbreking Heer,
Trekt de ene karavaan na de andere
van het niet-bestaan naar het bestaan.

In de toelichting schrijft Den Boer dat Roemi in deze versregel verwijst naar de soefileerstelling dat de schepping zich met elke ademtocht vernieuwt. De vorm komt voort uit het vormloze en rolt er weer naar terug. De wereld vernieuwt zich elk moment, maar voor ons lijkt het een aaneengesloten geheel te zijn omdat het zo snel gaat. Den Boer vergelijkt dit met de afzonderlijke beelden van een film, die ons ogen bedriegen doordat ze zo snel voorbij flitsen. Ik vind het een mooi idee. Als de schepping telkens vernieuwd wordt, betekent dat ook wij mensen telkens weer ‘nieuw’ zijn en dus altijd opnieuw kunnen beginnen of een andere weg kunnen inslaan. Ook in het christelijke denken klinkt een vergelijkbare gedachte door.

Bruggenbouwer

Roemi is een ware bruggenbouwer: geliefd in zowel de (post-)christelijke als de islamitische wereld. Mensen uit verschillende tradities vinden inspiratie in zijn teksten. Wat zou het mooi zijn als zijn woorden, eeuwenoud en springlevend, ons vandaag inspireren tot eenheid — over grenzen, culturen en religies heen.

Bronnen

• Afbeelding: Wikimedia Commons
• De citaten van Roemi: https://meditatieinstituut.nl/gedichten-verhalen/rumi-quotes/
• Roemi. Licht op licht: Dichterlijk dansen met God (S. den Boer, Vert.). Waarbeke: Synthese.