De verleiding

Ab Nieuwdorp van Radio Vier vroeg ons luisteraars in zijn vaste rubriek ‘Whats Ab’ om muziek voor verstilling. Het was op de dag voor Aswoensdag. Ik appte hem dat verstillingsmuziek muziek is die je op je plek laat en die daar de hemel wellicht heel even voor je opent. Voor mij is dat bijvoorbeeld Kanon Pokajanen van Arvo Pärt. En ik vroeg hem er bij of hij nog iets ging doen of laten de komende Veertig dagen. Hij antwoordde ontwapenend eerlijk op de radio dat hij de suiker wilde laten staan, meer wilde bewegen en vooral ‘ademen’. Dat laatste trof me: Ik wil ademen!

Leer lijden

Veertig dagen om je voor te bereiden op het wonder van Pasen. Veertig dagen om je te verbinden met wat lijden is. Voor zover het je niet al overkomen is. Stanley Spencer verbeeldde hoe het zou zijn voor Jezus: Veertig dagen eenzaamheid en op je zelf teruggeworpen zijn. Want zo begon Jezus zijn carrière als rondtrekkend prediker: Nadat hij gedoopt was door Johannes de Doper, trok hij zich veertig dagen lang vastend terug in de wildernis. Spencer maakte schetsen voor 40 kleine paneelschilderingen: Christ in the Wilderness, heet de serie. Uiteindelijk werkte hij er een zestal uit. Sprekende beelden, die Spencers eigenzinnige kijk op het leven van Jezus weergeven. In de Geertekerk staat iedere zondag van de vastentijd één van deze schilderijen centraal in de dienst.

Op zondag 5 maart zullen we zien hoe Jezus met grote stappen de woestijn in beent. Hij is vol van de heilige Geest. En zijn houding lijkt aan te geven: Kom maar op met je geduvel! Ik kan dit aan! Deze uitdaging ga ik niet uit de weg. En inderdaad. Hij wordt verleid. Hij wordt verleid door de tweede stem: De stem van je diepste verlangen, de stem van de kortste bocht, de stem van je zwakke plek, de stem van je comfortzone en de stem van gemakkelijke oplossing. De stem die tweedracht zaait in jouw uit-één-stuk willen zijn, die je doet aarzelen en terugtrekken, die je laat vallen voor de kortzichtige oplossing die veel schade en leed aanricht. Vanwege dat tweeslachtige, dubbele wordt hij duvel genoemd. Het du van duo (Latijn voor twee) zit daar in.

Ongemak prikkelt groei

Steeds maar weer kiezen: Laat ik me verleiden of zet ik door op de taaie, langzame weg? De Veertigdagentijd is een oefentijd. Niet alles hoeft perfect te gaan. Integendeel, juist het leren omgaan met je falen en met het mislukken is zo belangrijk. Welke inzichten doe je daar uit op? Dat je geen heilige bent, maar een gewoon aardgebonden mens, dat iedereen er mee worstelt, dat iedereen het steeds weer mag proberen en opnieuw mag beginnen? Zo gewoon is het, zo taai is het. Zo groei je. Een rebbe op You tube vertelt hoe kreeften groeien. Een kreeft wordt steeds gedwongen door het ongemak van zijn groeiende lijf om uit zijn oude pantser te kruipen. Dat groeit niet mee en gaat knellen. Als er geen ongemak zou zijn, zou hij ook niet steeds de moeite doen om zijn pantser te verwisselen. Ongemak (discomfort) is een noodzakelijke prikkel tot groei, betoogt hij.

Vooral de moed dus niet opgeven en vooral doorgaan met ademhalen. Heerlijke, ruime verfrissende bevrijdende adem! Misschien ga je er wel van zingen?

“Long see” bisschop Stephen Cottrell vertelt over Stanley Spencer en over de serie Christ in the Wilderness waar hij een boek over schreef