In tijden waarin alles op drift is

“Nu wij in tijden leven, waarin alles op drift is en waarin wetteloosheid en slechtheid zelfverzekerd triomferen, zullen we vooral moeten wijzen op de enkelen voor wie recht, waarachtigheid en menselijkheid nog iets betekenen. Dan pas kan duidelijk worden wat het evangelie inhoudt.” 

Deze indringende woorden van de Duitse theoloog en verzetsstrijder Dietrich Bonhoeffer. Op 9 april was het 79 jaar geleden dat hij, op de drempel naar het einde van de oorlog,  in Duitsland werd terechtgesteld. Een aantal jaren later zouden zijn brieven uit de gevangenis, onder de titel Verzet en Overgave, wereldberoemd worden en nog steeds zijn ze een indringend en inspirerend getuigenis van zijn gevangenschap. Maar meer dan dat laten ze een diep geloof en een Godsvertrouwen zien dat onbereikbaar lijkt, althans voor mij. En de regels hierboven laten bovendien zijn betrokkenheid op de wereld zien. Hij is er zich van bewust dat in zijn wereld ’t recht kromgebogen is en dat er willekeur heerst. En dat er mensen nodig zijn die daar op wijzen en opnieuw het voortouw nemen waar recht en menselijkheid met voeten getreden worden. Voor mij klinken zijn woorden als een echo naar onze levens van vandaag; een spiegel waardoor je, als je er in kijkt, eraan herinnerd wordt dat waarden soms weer losgelaten worden. Maar ook op zijn oproep heb ik nog geen antwoord: wie gaat er ons op wijzen wat rechtvaardig, waarachtig en menselijk is? En als er dan zo iemand is: luisteren we dan?

Mensenwerk

Vanmorgen hoorde ik op de radio een interview met Menno Hurenkamp, die vanmiddag zijn oratie zou houden als hoogleraar Democratie als Mensenwerk bij de Universiteit voor Humanistiek. Zijn verhaal sprak me zeer aan en is nu gewoon is te downloaden. Ik ga het zeker helemaal lezen.

Voor mijzelf zal daarnaast ook de beweging vanuit de evangelieverhalen als belangrijke waardenbron blijven bestaan. Humaniteit, (mede-)menselijkheid, zie ik als een van de belangrijkste bijbelse drijfveren, met Bonhoeffer als een van de grote inspirators. In zijn spoor zal ik volgend seizoen ook een cursus  geven en hoop ik met een groep zijn sporen in Berlijn te volgen. Juist daar.

Lees hier de oratie Valse vrienden? van Menno Hurenkamp