‘Hoe kostbaar is een kwetsbaar mens’

‘Verraadt ons aller angst zich niet 

In wie het leven weerloos liet? 

De glasglans stemt de blazer mild. 

De kaarsvlam vormt de hand tot schild. 

De krokus wijst beton zijn grens. 

Hoe kostbaar is een kwetsbaar mens’. 

Uit: ‘Hoe kostbaar is een kwetsbaar mens?’ Okke Jager, (1928-1992) 

Deze laatste woorden kwamen onlangs weer in mijn hoofd op, toen we in een periode van ons leven kwamen, waarin we ons extra kwetsbaar voelden . Tevens kwam de herinnering sterk terug aan het Doopsgezinde Vredeskamp uit 1983 op Texel. We voerden toen diepgaande gesprekken met elkaar. Een man uit de groep, die veel indruk op me maakte, zei tegen mij toen ik me nogal emotioneel toonde en me daarvoor verontschuldigde: ‘Als je je je kwetsbaar opstelt kan dat juist heel sterk zijn’. Dertig jaar oud was ik toen en dit was voor mij een heel nieuwe gewaarwording, die me altijd is bijgebleven. 

Okke Jager, veelzijdig: theoloog en predikant, publicist, wetenschapper en poet heeft het zo mooi gezegd. In zijn tijd maakte hij nooit echt naam als dichter. Critici vonden zijn gedichten te afstandelijk, te gemaakt. Maar niets is minder waar. Gekomen aan het einde van zijn leven schreef hij juist deze woorden : ‘hoe kostbaar is een kwetsbaar mens’. Een mens die tegen deuken en blutsen kan, tegen tegenslag en onmin. Die als het in het leven tegenzit overeind blijft en weerstand biedt, ondanks alles. Ieder mens is kostbaar voor zijn naaste tot het laatst toe. 

Zoals Jezus van Nazareth in zijn lijdenstijd, zoals Navalny die toch weer terugkeerde naar Rusland, zoals Ghandi en vele anderen. 

Mensen die hun kwetsbaarheid durven tonen staan ook meer open voor hun medemens. Laten hen dichterbij komen, omdat ze in wezen elkaar herkennen. Dat is ook wat gebeurt als je in de diensten van de Geertekerk in Utrecht komt. Als je daar aanwezig bent zingt, bidt en luistert naar de overweging, dan doet het je wat en voel je je op een positieve manier kwetsbaar, geneigd om dit met anderen te delen. 

Kwetsbaar: ‘vulnerable’ zeggen de Engelsen en ‘vulnérable’ is het in het Frans. Het Duits heeft er zelfs meerdere woorden voor, waaronder ‘verleztlich’ en verwundbar. Verwondbaar, een niet vaak gebruikt woord in het Nederlands, maar het geeft het wel aan. Verwondbaar ‘, kwetsbaar’: je kunt gekwetst, geschaad worden zowel fysiek als geestelijk. Anderen kunnen je hard raken, je ontroeren, emotioneel maken, uit je schild laten kruipen. Omgekeerd: jij kunt laten zien wat je werkelijk bezig houdt en waarom je je zo voelt. Dat is mooi als het kan, maar mensen kunnen dat als ‘onbeschermd’ ervaren. Er kan angst bij hun ontstaan voor de buitenwereld: wat ze wel van je zullen denken, dat ze je ‘zwak’ zullen vinden. Toch groeit er ook vaak bewondering voor jouw eerlijke verwoording van je gevoelens en ontstaat wederzijdse waardering. 

Herdenkingsbankje Houten 

In Houten, onze woonplaats, staat een bankje op het lommerrijke Plein in de Oude Dorpskern. Daar vind je een inscriptie van het bovenstaande citaat van Okke Jager: ‘Hoe kostbaar is een kwetsbaar mens’. 

Het bankje is opgericht door het 4/5 mei Comité ter herinnering aan de 2e wereldoorlog en daarna. Het is goed zitten daar en je te bezinnen over oorlog en vrede, over strijd, verzet en onrecht in de wereld. Over je kwetsbaar opstellen, ook al is dat moeilijk. Om gekwetsten en kwetsbaren als gevolg van oorlog en geweld te herdenken, zij die als ze het overleven vaak getraumatiseerd zijn. Mensen die extra behoefte hebben om naar hen om te zien, om naar hen te luisteren en erkend te worden. 

Een week geleden lagen er prachtige verse bloemen op dat bankje en stond er een portret van Navalny. Zo ontroerend….. 

Iedereen weet dat als je je kwetsbaar opstelt ze jou diep kunnen treffen, zodat er geen woorden meer zijn, alleen maar innerlijke gedachten, gevoelens en treurigheid. En toch vanuit die wanhoop en treurigheid kan iets goeds komen. Laten we die gedachte niet opgeven. Kwetsbaar is mooi, kan een kwaliteit zijn, maar niet ieder is er toe in staat en ook dat moet je accepteren. Mensen zijn zoals ze zijn…………………