Zoom-colleges ‘Helen door breken. Een kleine theologie van de burn-out cultuur’

Voor ieder die zoekt naar theologische en zingevende verdieping goed nieuws: Chris Doude van Troostwijk geeft in juni 2021 weer Open Colleges aan de VU. Deze reeks wordt online aangeboden (via ZOOM). Lees hier de folder over dit college.

Een kleine theologie voor een burn-out cultuur

Van alle beschavingsziekten is de ‘burn-out’ ongetwijfeld de bekendste. Het Engelse begrip heeft oudere termen ruimschoots ingehaald. We zijn niet meer overwerkt, of uitgeblust of opgebrand: we zijn ‘burned-out’. Volgens de Duits-Koreaanse filosoof Byung-Chul Han leven we zelfs in een ‘burned-out society’, die lijdt aan een teveel aan positiviteit. Alles is mogelijk, en tegelijk is nooit iets af. Dat leidt tot een discrepantie tussen wat kan en wat zou moeten. En tot stress. Maar niet alleen mensen, onze gehele cultuur is verwikkeld in een proces van zelfuitputting. En zelfs op ecologisch niveau staan de bakens er slecht bij. De brandstoffen raken op, en hun opbranden bedreigt zelfs de mogelijkheid van menselijk leven op aarde. Wat kan de bijdrage van het theologische denken aan deze sluipende burn-out crisis zijn? Op het eerste gezicht weinig en theologen hebben zich dan ook maar mondjesmaat met het verschijnsel bemoeid. Toch ligt er een veld braak, waar de theoloog zijn of haar reflecties op zou moeten loslaten. “

Methode en opbouw van het college

In dit college lopen we verschillende motieven langs van een burnout-theologie in wording. De acht bijeenkomsten zullen grosso modo steeds de volgende opzet hebben. Na een ‘lezing’ van ongeveer een uur, bediscussiëren we in kleine groepen (de ‘break-out rooms’) een aspect van de burn-out thematiek. Zo bijvoorbeeld vergelijken we in het eerste college verschillende afbeeldingen van het Elia-verhaal. De bevindingen van de gesprekken delen we plenair. Het materiaal van de lezingen wordt aan de studenten ter beschikking gesteld, onder het voorbehoud dat het hier slechts gaat om ‘werk-teksten’ die (nog) voor verspreiding geschikt zijn. Waar nodig werken we aan de hand van korte passages uit de literatuurlijst.

College-opbouw

1. Inleiding: religie en burn-out. Van archetypes tot pastorale verantwoordelijkheid
2. Psychosociale symptomatologie. Een vijfvoudige tirannie van het seculiere heilige moeten
3. Een filosofische etiologie (oorzakenleer); arbeid, technologie en amusement en hun geestdodende effecten
4. Filosofische burn-out etiologie Perfectiezucht, innovatiedwang, statusangst
5. Sociaal-theologische etiologie. Over het lijden aan Weber-stress en de heilige kwelgeest van het kapitalisme
6. Theologische etiologie. Kierkegaard over het geloof als oorzaak van burn-out
7. Theologische therapie. Over het gebed als bron van authenticiteit en erkenning
8. Geloofshygiëne. Een theologische verantwoording. Methodologische scepsis als bevrijding van geloofsdruk

Meedoen?

• Titel van de collegereeks: HELEN DOOR BREKEN Een kleine theologie voor een burn-out cultuur
• Data: 1, 3, 8, 10 juni 2021: ochtend (10-12 uur) en middag (13:30-15:30 uur)
• Studiewijzer: vrijzinnigetheologie.com
• Aanmelden is noodzakelijk: Seminarium@doopsgezind.nl
• Om de colleges bij te kunnen wonen, dient u de Zoom software te installeren op uw computer. Voor aanvang van ieder college ontvangt u een link en toegangscode tot de bijeenkomst.
• NB: Deze colleges staan open voor alle belangstellenden en zijn gratis bij te wonen. De colleges worden gegeven op academisch masterniveau. Naast de online colleges wordt van deelnemers verwacht dat zij opgegeven literatuur lezen.
• Studielast: 2,5 ECTS. Bewijs van deelname op aanvraag beschikbaar, en wordt verstrekt op basis van actieve deelname (offline en online).