Goed voor de ziel
Geschreven door Ineke Ludikhuize
Allerzielen verbindt ons. We ervaren immers allemaal het verdriet van dode geliefden, vrienden en naasten en we gaan zelf ook allemaal dood. Een herdenking van onze doden en het delen van het verdriet daarover is daarom een troostend ritueel. Ik ben niet alleen. Sterker, iedereen is lotgenoot.
Het is goed voor onze zielen om die onderlinge verbondenheid te ervaren. Vroeger werd er ook ruim aandacht gegeven aan wat goed was voor de zielen van de gestorvenen. Zo gaf men brood aan de armen. Dat was een goede daad en daarmee kon de tijd van geliefden in het vagevuur worden bekort.
Zielenbroodjes
De broden die men weggaf werden ‘zielenbroodjes’ genoemd. Het precieze recept van deze broodjes is nooit gevonden, maar er is een reconstructie gemaakt aan de hand van wat er wel bekend is.
Je hebt nodig:
- 1 kg bloem
- 30 gr. gist
- 20 gr. zout
- 600 ml water
- kummel en grof zeezout
De bereiding:
Maak van de ingrediënten (behalve kummel en grof zeezout) een gistdeeg. Het deeg laat je minstens een uur rijzen. Kneed het deeg om de 20 minuten. Na de laatste keer kneden nogmaals een kwartier laten rusten. Maak daarna van het deeg een vrij dikke slang van zo’n 15 cm in doorsnede. Knip deegstukken van 20 centimeter lengte. Laat deze op een ingevet bakblik met daarover een theedoek nogmaals een half uur rijzen. Bestrijk de broodjes daarna met water en bestrooi ze met het zeezout en de kummel. Zet ze in de oven: 10 minuten op 250 graden en daarna nogmaals 10 minuten op 180 graden.
Delen
Behalve eten uitdelen, heeft het samen delen van brood (en taart, koek, fruit, drank etc.) op de begraafplaats ook een lange traditie. Op begraafplaats Barbara kun je dat jaarlijks nog meemaken. Een deel van het meegebrachte eten wordt achtergelaten ‘voor de doden’, maar in de praktijk zijn het toch vooral de daklozen die hiervan profiteren.
Ik vind het mooi dat het delen van verdriet en het delen van brood samenkomen met Allerzielen. We moeten allemaal eten en we gaan allemaal dood. Deel je eten en je verdriet, het is goed voor je ziel. Dat geldt trouwens het hele jaar en niet alleen op 2 november.
