New York – New York!

Wat me bezielde om dit voorjaar in mijn eentje naar New York af te reizen? Driekwart van mijn familie is er geweest (vond ik, is overigens hogelijk overdreven); ik was nog nooit in Amerika geweest (vond ik, of dat dan nodig is kun je je afvragen); je ziet het altijd in films en televisieseries (hoe zou het dan echt zijn?). Kortom allemaal excuses om heel erg nieuwsgierig te zijn en een grens over te gaan – nieuwe dingen ontdekken. Steeds maar zoemde de intro van ‘Uit de nieuwe wereld’ van Antonin Dvořák (is toch van hem, of sla ik hier een enorme culturele plank mis?) in mijn hoofd – spannend allemaal – Entdeckerfreude, ook! Er zijn drie zaken die er wat mij betreft uitsprongen – en dan moesten ze hoog springen, want er is zoveel bijzonders daar!

United Nations

Ik had bedacht dat ik de Verenigde Naties wilde bezoeken. In de Geertekerk hadden we een serie diensten gewijd aan Dag Hammarskjöld en diens meditatieve dagboek ‘Merkstenen’. (Hammarskjöld was in de jaren 60 Secretaris Generaal van de VN).  Van hem de uitspraak: ‘The UN was not created to take mankind to heaven, but to save humanity from hell’. Nooit meer zo’n hel als de tweede wereldoorlog, is de reden geweest tot de oprichting.

Na uitvoerige security checks mocht ik het imposante gebouw binnengaan en deelnemen aan een rondleiding. Alle vage herinneringen uit geschiedenislessen over ‘Volkenbond’ en losse nieuwsflitsen over vredestroepen kwamen hier opeens bij elkaar – werden levend. Zeker als je zelf in de enorme zaal van de Grote Assemblee staat: hier komt de hele wereld bijéén om over de wereldproblemen te praten. Hier delen ze hun zorgen en onmogelijkheden, hier proberen ze tot actie te komen. Als er één plek is waar de navel van de wereld zou moeten zitten, dan is het hier. Het voelt als een soort troost dat er één instantie is die deze zorg vormgeeft. In het gebouw hangt een sfeer van daadkrachtige idealisme. Het is bijzonder om je te verdiepen in hun zeer breed uitwaaierende doelstellingen voor de komende decennia. Van genderdiversiteit tot milieuvraagstukken, van vredesmissies tot ziektebestrijding, mensenrechten, kinderrechten, vrouwenrechten, rechten van minderheden. Ik had niet gedacht dat dit zo’n indruk op me zou maken! Eigenlijk zou iedere wereldburger hier één keer in zijn of haar leven verplicht heen moeten om die hoop, en dat enthousiasme mee te krijgen.

Klezmatics

Ik had ook de mazzel dat The Klezmatics een concert gaven. Dit is mijn favoriete klezmerband (klezmer; van oorsprong Jiddische muziek, veelal op bruiloften gespeeld om te dansen en om te ‘lachen met een traan’). Ik kende ze al van een paar cd’s, dus ja – dat wilde ik wel meemaken. Wat een vakmanschap, wat een timing en wat een plezier! Ik moest er voor naar Long Island reizen, naar een gehoorzaal van de Adelphi University.

Unitarian Universalists

Omdat het concert op zondagmiddag was viel me in, dat ik daar ’s morgens wel ergens in de buurt naar kerk kon gaan. Omdat ik in Utrecht en in Transsylvanië de Unitariërs heb leren kennen, leek het me een goed idee om die op te zoeken. Pragmatisch heb ik de gemeente die het dichtst bij Adelphi University gegoogeld. Toen ik uit het lokale treintje stapte zag ik –in de ruime groene straten -dikke SUV’s rondrijden met Amerikaanse vlaggetjes tussen de zijruiten geklemd – een stevig conservatieve wijk dus! Na een kleine tien minuten lopen vond ik een wat gedateerd sixties gebouw op een royale tuinachtige hoek.

The Central Nassau Universalist Congregation blijkt een kleine hartelijke open gemeente te zijn. De dienst open van karakter – hun liedbundel is echt iets om hier eens naar te kijken, wat we er mee kunnen: zo mens nabij, en zo natuur nabij. Daar waar ik nog opgroeide aan een faculteit waar natuurlijke theologie beslist niet ‘mocht’.

Soepele nieuwsgierige vrije geesten uit de verre omtrek (dus ook een streekgemeente) komen er samen. Ze zeiden ook: het is niet makkelijk om hier vrijdenker te zijn.

Reverend Hope Johnson is in haar manier van spreken, begeleiden en haar humor een stralende en inspirerende predikante. In de gang hingen werkjes van het verteluur, waaraan je kon zien dat het heel natuurlijk is om je plekje te zoeken tussen de godsdiensten in en dat je van iedereen wel iets kunt leren:

Op de ene stond: ‘From the muslim New Year Unitarian Universalists believe that we should care about other peoples feelings’; en op een ander ‘Unitarian Universalists believe that girls and boys are equally important’. En zo kwamen meerdere godsdiensten in beeld. De kinderen kleurden er om heen.

Om de tijd te overbruggen tussen dienst en concert mocht ik nog even mee vergaderen over ‘The Pumpkinpatch’. Een prachtig project waarbij de kerk en haar vrijwilligers de hele maand oktober pompoenen verkopen. Die pompoenen worden gekweekt door indianen een eind verderop in het kader van een sociaal project. De kerk stelt zich garant voor de afname van een x aantal vrachtwagenladingen pompoenen. Ook zorgen ze voor publiciteit voor het project, ze zetten zichzelf in de markt en raken bekend in de buurt. Vele handen wassen elkaar schoon op deze manier.

De Unitarian Universalists voelen echt aan als ‘geestverwanten’. Het zou heel mooi zijn als we meer samen zouden kunnen werken, bijvoorbeeld in de International Association of Unitarian Universalists.

Want ja, van ons Remonstranten zijn er ook maar een slordige vijfduizend en alleen maar in Nederland. Een beetje wereldwijdsheid zou ons wederzijds kunnen inspireren!