Nacht van de theologie. Dageraad voor een theoloog des vaderlands?

Afgelopen zaterdag (23 september) is Claartje Kruijff gekozen als theologe van ons moederland.

Een “creatio ex nihilo” – zonder binding vooraf aan de grote familiestammen binnen de Nederlandse kerken. Niet bij voorbaat gebonden aan hoge woorden als Kruis, Verzoening, Zonde, Schuld. Los van het normatieve theologiseren binnen de Protestantse en Katholieke hoofdstromen. Een mens die vooral naar gelaagdheid reikt binnen de christelijke geloofstradities. Open staat voor de verrijking daarvan uit andere tradities.

Eén jaar is tekort

De theoloog des vaderlands is een jaarlijkse creatie. Onzin natuurlijk. Een theoloog moet in verbinding komen met mensen. Een predikant kan ook niet elk jaar van gemeente veranderen. Verbindingen creëer je niet in één jaar. Je gezicht en je stem laten horen in een gevarieerd religieus landschap vraagt rust, vraagt tijd. De nu “afgedankte” theoloog (Janneke Stegeman) zei het al: “Ik was nog maar net op dreef….”

Dat ene jaar is een systeemfout. Dat hangt samen met de opzet van deze nacht van de theologie: het gaat vooral om het “event” – om theologie in de etalage van de media. De nacht van de theologie dreigt ten onder te gaan aan vervlakking. Aan een kortstondig circus van welbespraakte presentatoren en theologen. Het symposium dat aan “de nacht” vooraf ging was daar een akelig voorbeeld van. Vele thema’s worden afgeraffeld in twee-debatjes, afgekeken van het politieke mediacircus. Het publiek mag wat handjes opsteken, waarna Jacobine Geel vaardig al het rafelwerk bijeen veegt tot ……. ja tot wat eigenlijk ????

Een werkelijk gesprek vraagt om meer tijd

Hulde voor het initiatief in 2011! Hulde voor de keuze van Claartje Kruijff! Maar is het niet tijd om in de dageraad van deze keuze wat langer stil te staan bij de vraag hoe de kennis en het spreken over God (theologie) in het publieke domein vorm kan krijgen? Om – met hulp van deze Claar – een paar jaar uit te trekken om in komende nachten tot verbindingen te komen, die méér zijn dan vluchtige speeches en kortstondige puntigheden. Theologie is vooral ook geologie van de (inter)menselijke gelaagdheid, van Bijbelse contexten, van spelonken van eenzaamheid van onderzoek naar de cultuur van de ander. En hoe een Verhaal daarop rijmen kan. De boektitel van de vertrekkende theoloog was “Alles moet anders”. Mag de dageraad van haar opvolger beginnen met de vraag: “Hoe kan het ook anders …..?”