Ongevraagd advies

Stemadvies

Dit mooie stemadvies van dichteres Babs Gons, onze dichter der Nederlanden, stond dinsdag in de krant*:

Stemadvies
als ik zeg stem met je hart
dan bedoel ik stem met
de hele wereld in je handen
stem met een hart zo standvastig
dat het in tegenspoed geen slag mist

als ik zeg stem met je hart
dan bedoel ik stem met
de artritis van je oma
met haar eenzame buurman
dan bedoel ik stem met je dochters
en zussen met de rechten
van de vrouwen die je leerden rekenen
de mannen die je favoriete snacks
nog vlak voor sluitingstijd
in de olie laten zakken

als ik zeg stem strategisch
dan bedoel ik stem met jezelf in gedachten
als iemands favoriete voorouder

stem met een volgende ochtend voor ogen
waarop we eindelijk van onze eilanden
af kunnen stappen
we elkaar weer zullen treffen
en we niet meer die, dit of dat zullen zijn
aan de ene of de andere kant
maar waarop we ons geloof in elkaar
herstellen

stem met je knokkels
op de deur van een ander
met een hallo in je mondholte
met je gezicht naar het licht

Haar stemadvies klinkt nog door nu ik dit blog schrijf. De stembussen sluiten binnenkort en we leven tussen hoop en vrees wat de uitslag zal zijn. Hoop dat het een heldere en werkbare uitslag zal zijn, dat mogelijke coalities zich zullen aftekenen en dat er snel een regering gevormd zal worden die gericht is op opbouw, op zorg voor de samenleving en elkaar.
Vrees dat het reeds versplinterde landschap nog verder uiteenvalt, dat uitersten versterkt worden, waardoor er bijna geen samenwerking mogelijk lijkt. Dat de hardste schreeuwers bepalen wat er zal gebeuren.

Ongevraagd advies

Volgend op het advies van Babs Gons zou ik in lijn met haar gedicht en met een vergelijkbaar gedicht van Ester Naomi Perquin** een ongevraagd advies willen uitbrengen aan onze nieuwe leiders, gebaseerd op de vele behartenswaardige woorden die te vinden zijn in onze rijke traditie.

Zoals deze over rechtvaardig en bescheiden leiderschap: ‘Er is jou, mens, gezegd wat goed is, wat de Eeuwige van je wil: niets anders dan recht te doen, trouw te betrachten en nederig de weg te gaan van je God.’ Micha 6: 8

Regeren is zorg dragen voor de kwetsbaren, zoals in Jesaja 1: 17 staat: ‘Zoek het recht, houd tirannen in toom, kom op voor wezen, sta weduwen bij.’ Of iets anders verwoord in Jakobus 2: 14-16: ‘Broeders en zusters, wat heeft het voor zin als iemand zegt te geloven, maar hij handelt er niet naar? Zou dat geloof hem soms kunnen redden? Als een broeder of zuster nauwelijks kleren heeft en elke dag eten tekortkomt, en een van u zegt dan: ‘Het ga je goed! Kleed je warm en eet smakelijk!’ zonder de ander te voorzien van de eerste levensbehoeften – wat heeft dat voor zin?’

Maar de mooiste en meest werkbare blijft: ‘Heb je naaste lief als jezelf’, zoals verwoord in een in remonstrantse kring ook zeer geliefde tekst uit Galaten 5: ‘Broeders en zusters, u bent geroepen om vrij te zijn. Misbruik die vrijheid niet om uw aardse begeerten vrij spel te geven, maar dien elkaar in liefde, want de hele wet is vervuld in één uitspraak: ‘Heb uw naaste lief als uzelf.’ Galaten 5: 13,14

* NRC, 28 oktober 2025
** Ester Naomi Perquin, Ongevraagd advies, 2022